تغییرات زمین با شدتی فراتر از حد تصور ما آغاز شده است و هرروز با اخبار آتش‌‌سوزی‌‌های بیشتری در جنگل‌‌ها مواجه می‌‌شویم. یخسارها سریع‌‌تر از گذشته ذوب می‌‌شوند و نشانه‌‌های فرهنگ زندگی پیشین ما در حال ناپدیدشدن هستند. شاید برخی از این تغییرات ناگزیر بودند؛ ولی حالا به‌‌لطف فعالیت‌‌های مداخله‌‌جویانه‌‌ی در طبیعت و موج تازه‌ی تغییرات اقلیمی، روند تحولات سرعت بیشتری به‌‌خود گرفته است. همین موضوع خود اسباب نگرانی برخی دانشمندان شده است؛ چراکه هرچه سرعت تغییرات زمین بیشتروبیشتر می‌‌شود، مجال کمتری برای فراگرفتن تاریخ این زمین و کشف اسرار آن برایمان باقی خواهد ماند.

به‌‌تازگی دو پژوهشگر روشی تازه برای ثبت تاریخچه‌‌ای از وضعیت فعلی سیاره‌‌مان پیشنهاد کرده‌‌اند و آن «استفاده از لیزر برای تهیه‌‌ی نقشه‌‌ی سه‌‌بعدی باکیفیت از تمام جهان» است. این مأموریت اکنون بخشی از پروژه‌‌ی غیرانتفاعی جدیدی به‌نام The Earth Archive است که به‌‌رهبری کریس فیشر، باستان‌‌شناس و استیو لیز، جغرافی‌‌دان دانشگاه ایالتی کلورادو، در حال اجرا است. فیشر در کنفرانس تِد در اوایل سال جاری گفت:

تغییرات اقلیمی اکنون نابودی میراث فرهنگی و زیست‌‌محیطی چندده‌‌ساله‌‌ی ما را نشانه گرفته است. چگونه می‌‌توانیم همه‌‌چیز را پیش از آنکه بسیار دیر شود، ثبت و ضبط کنیم؟

پاسخ فیشر به این پرسش فناوری تشخیص و ثبت نوری یا به‌‌اختصار لایدار (LIDAR) است. لایدار تکنیک اسکن از راه دور است که در آن با کمک هواپیما، شبکه‌‌ای از پرتوهای لیزری به منطقه‌‌ای از زمین تابانده می‌‌شود. ازطریق این بمباران لیزری، پژوهشگران نقشه‌‌هایی سه‌‌بعدی و باکیفیت از آن منطقه به‌‌دست می‌‌آورند و درادامه، می‌‌توانند به‌‌صورت دیجیتالی بخشی از جزئیات پنهان‌‌شده در نزدیک سطح زمین را اصلاح کنند.

در سال ۲۰۱۸، باستان‌شناسان با بمباران لیزری بخشی از جنگل‌های گواتمالا توانستند شمایلی کلی از کلان‌شهری باستانی را کشف کنند. حال پژوهشگران مؤسسه‌ی غیرانتفاعی The Earth Archive قصد دارند از همین تکنیک برای  نقشه‌برداری از سطح کل خشکی‌های زمین بهره ببرند.

در سال‌‌های گذشته، این تکنیک رواج بسیاری در مطالعات باستان‌‌‌شناسی یافته است؛ به‌‌گونه‌‌ای که به پژوهشگران کمک کرده است با کمک آن، شهرهای گم‌‌شده در دل جنگل‌‌های انبوه آفریقا و آمریکای‌جنوبی، جاده‌‌های مدفون در یونان باستان و نیز شهرهای کشف‌‌نشده در کلمبیا را آشکار کنند. در سال ۲۰۰۷، فیشر یکی از پژوهشگرانی بود که توانست با کمک فناوری لایدار، نشانه‌‌هایی از کلان‌‌شهر گم‌‌شده در جنگل‌‌های هندوراس را کشف کند. به‌‌گفته‌‌ی فیشر، این اسکن‌‌ها توانسته در ۱۰ دقیقه، جزئیاتی برای پژوهشگران آشکار کند که انجام آن در عملیات زمینی، بیش از ۱۰ سال زمان می‌‌برد.

این تجربه پژوهشگران را متقاعد کرد که امروزه بیش از هر زمان دیگری به اسکن مکان‌‌های آسیب‌‌پذیر زمین پیش از نابودی آن‌‌ها نیاز داریم. پروژه‌‌ی The Earth Archive قرار است روی اسکن تمامی نواحی زمینی سیاره‌ تمرکز کند؛ مناطقی که مساحتی حدود ۲۹ درصد کل سیاره را تشکیل می‌‌دهند. در ابتدا، کار از مناطق آسیب‌‌پذیر نظیر جنگل‌‌های آمازون و نواحی ساحلی و درمعرض خطر پیش‌ روی دریاها آغاز می‌‌شود. فیشر پیش‌‌بینی می‌‌کند پروژه‌‌ی یادشده چندین دهه طول بکشد؛ اما نتیجه‌‌ی نهایی آن، یعنی «عکس فوری از زمین»، هدیه‌‌ای گران‌‌بها برای نسل‌‌های آینده خواهد بود.

البته انجام چنین پروژه‌‌ای به سرمایه‌‌گذاری هنگفتی نیاز خواهد داشت. فیشر در مصاحبه با گاردین می‌‌گوید تنها اسکن بخش اعظم آمازون در سه سال آینده حدود ۱۰ میلیون سرمایه می‌‌طلبد. همین هزینه‌‌ی زیاد موجب شده است برخی پژوهشگران در توجیه‌‌پذیری اقتصادی چنین پروژه‌‌ای با شک و تردیدهایی مواجه شوند. مت دیزنی، استاد بخش جغرافیای دانشگاه کالج لندن، به گاردین می‌‌گوید انجام چنین پروژه‌‌ای می‌‌تواند منابع مالی دردسترس برای پروژه‌‌های مفید دیگر را با محدودیت مواجه کند. او اضافه می‌‌کند حتی درصورت تخصیص مناسب بودجه، هنوز وجود ممنوعیت پروازهای تحقیقاتی برفراز برخی مناطق می‌‌تواند اجرای پروژه را با مشکلات جدی مواجه کند. دیزنی با اشاره به کارنامه‌‌ی ضعیف زیست‌‌محیطی جیر بولسونارو، رئیس‌‌جمهور تندرو بزریل می‌‌افزاید:

چه‌‌ کسی به آن‌‌ها اجازه‌‌ی پرواز برفراز برزیل را خواهد داد؟ دولت برزیل چنین مجوزی را صادر نخواهد کرد.